Мæ ныхас ахæссынæй дæ нæ тæрсын, фæлæ дæ фæдыл рагæй зилы Самырты Мушкъел. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.)
Фразеологический словарь иронского диалекта. - Цхинвал:, Полиграфическое производственное объединение РЮО, 2-е дополненное издание. . Составил Дзабиты З. Т., Редактор издания Дзиццойты Ю. А..
СÆРМÆ МАРÆН КÆРДТÆ ХÆССЫН — тж. ХУРХМÆ МАРÆН КÆРДТÆ ХÆССЫН см. МАРÆН КÆРДТÆ ХÆССЫН Нæ разы кæнын, хивæнд кæнын. Лæппу барвыста минæвæрттæ чызджы хæдзармæ, фæлæ чызджы хицæуттæ сæ хурхмæ марæн кæрдтæ хастой. (Цхуырбаты У. Æргом ныхас.) Мад æм уæддæр нæ хъуыста, уый йæхи фæнд … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЗЫРД ХÆССЫН — Кæйдæр ныхæстæ искæмæн дзурын, ардауæн ныхас кæнын, нымудзын. Стучать (доносить). Кæддæрты хъусгæ дæр фæкодтон, дзырд хæссыны тыххæй дæр, дам, ын фидынц. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) Уый Маркушевы базыдта: декабры сыстады тыххæй Кавказмæ хаст… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДЗЫРД ÆРХÆССЫН — тж. ДЗЫРД ÆЙ ÆРХАСТА Ныхас кæныны рæстæджы цыдæр цау зæрдыл æрлæууын кæнын. Дзырд æй æрхаста, хуыцау дын хорз ракæна, æндæра мæ мæ дзых нæ хордта. (Ф. 1989, 1.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ÆНÆСÆРФАТ НЫХАС — Æнæпайда, хъуыддагмæ æввахс чи нæ лæууы, хъуыды кæм нæй, зиан чи у, ахæм. Фæлæ æнæууылд дзырдтæ, æнæсæрфат ныхæстæ адæмы размæ рæстæджы номыл хæссын та вæййы Хуыцауæй тæригъæд, дзыллæйæ азимаг. (Фыдыбæстæ. 1993. 3.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
БАТРАДЗ — тж. БАТРАЗ Нæртон мыггаг Æхсæртæггатæй. Болатрихи Хæмыцы болат æмæ æндонриу фырт, йæ дыууæ уæны астæуæй гуырд. Йæ мад – Быценон. «Нартæн сæ тæккæ хъаруджындæр, – фыссы Нигер, – æппындæр аипп кæмæ нæ арынц Нарт, уыцы болат Батрадз. Лæгæй лæгмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
МЫСАЙНАГ — Кувæндоны зæд кæнæ дуаджы номыл куывддон адæм цы æвзист (ныр та ма гæххæттын) æхцатæ æвæрдтой æмæ æвæрынц, уыдон хуыйнынц мысайнæгтæ. Мысайнаг стыр табуайаг у ирон адæммæ. Мысайнæгтæ иу дзуары бынæй дзуары лæг æрбахаста æмæ сæ иу, иннæ аз куывды… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БАГЪОДЗИЙЫ ХУЫНД ФÆУЫН — Æнæбары, мæгуыр фынгмæ искæй фæхонын. Багъодзи уыд уæларвон тыхтæй адæмы хсæн хонæг. Иухатт Уастырджы фæхуыдта Чырыстийы. Уый йыл хорз бацин кодта. Уый фæстæ, Чырыстийы бон, Чырысти кадæн Уастырджимæ хонæг фервыста Багъодзийы. Чырысти дæр ыл хорз … Фразеологический словарь иронского диалекта
ДОФФА — тж. ДОФА Кæсæгтæ, кæфтæ æмæ цæугæдæтты иннæ цæрæгойты бардуаг. «Кæсæгтæ, уырд – уыдоны бардуаг у Доффа, – дзырдта иу Куырттаты Хидыхъусы цæрæг Цæгæраты Созырыхъо. – Кæсаг ахсынмæ исчи куы фæцæуы, уæд ын йæ мад йемæ хæссынæн æртæ чъирийы скæны æмæ … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Фæлдыст — см. Фæлдыст – перевод Фæлдыст, хъусæргæвст – ахæм æгад ном иу сбадтис марæг æмæ йæ бинонтыл, хатгай та мыггагыл дæр, кæд æмæ иу сразы сты æмæ бавзæрстой фæлдисыны фæтк. «Уыцы номæй æгаддæр, уыцы ном хæссынæй худинагдæр Ирыстоны ницы ис æмæ никуы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
